Leczenie zaburzeń osobowości
Leczenie zaburzeń osobowości
Może to wyglądać tak: chcesz bliskości, ale boisz się, że ktoś cię odrzuci. Albo wszystko musi być idealne – i dlatego nie możesz nic dokończyć. Albo emocje przychodzą nagle, z ogromną siłą, a ty czujesz, że nie masz nad nimi kontroli. W Centrum W Pełni w Szczecinie spotkasz terapeutów, którzy znają te doświadczenia z pracy z wieloma osobami i wiedzą, jak pomóc w znalezieniu spokojniejszego rytmu życia.
Spis treści:
- Zaburzenia osobowości – co to jest?
- Rodzaje zaburzeń osobowości
- Objawy zaburzeń osobowości – kiedy warto szukać pomocy?
- Przyczyny zaburzeń osobowości – dlaczego się rozwijają?
- Jak to się wszystko łączy
- Fakty i mity o zaburzeniach osobowości
- Proces diagnozowania i leczenia
- Terapia zaburzeń osobowości
- Dlaczego warto wybrać Centrum W Pełni?
Zaburzenia osobowości – co to jest?
Każdy z nas ma swój niepowtarzalny styl bycia – sposób przeżywania, reagowania, budowania relacji. To właśnie nasza osobowość. Cechy osobowości stają się zaburzeniem dopiero wtedy, gdy są tak sztywne lub nasilone, że utrudniają codzienne życie – powodują cierpienie, konflikty w związkach, problemy w pracy czy poczucie, że „coś jest ze mną nie tak".
Zgodnie z klasyfikacjami stosowanymi w psychologii i psychiatrii (DSM-5, ICD-11), zaburzenia osobowości to trwałe wzorce myślenia, emocji i zachowania, które odbiegają od tego, co zwykle spotykamy w danej kulturze. Te wzorce zaczynają być źródłem cierpienia – zarówno dla osoby, jak i jej otoczenia.
Co ważne, zaburzenia osobowości nie oznaczają „złego charakteru" ani „winy". To zaburzenia zdrowia psychicznego, które – podobnie jak depresja czy lęk – można skutecznie leczyć.
Rodzaje zaburzeń osobowości
Choć istnieje kilkanaście typów zaburzeń osobowości, poniżej opisujemy te najczęściej spotykane w gabinetach psychoterapeutycznych.
Zaburzenie osobowości borderline (BPD)
Osoby z borderline często przeżywają uczucia bardzo intensywnie – jakby wszystko było „na 200%". Bywają impulsywne, mają trudność w utrzymaniu stabilnych związków, doświadczają huśtawek nastroju, poczucia pustki czy silnego lęku przed porzuceniem.
Wyobraź sobie, że w jednej chwili czujesz ogromną bliskość, a za moment – obezwładniający strach, że ktoś cię opuści. Tak właśnie mogą przeżywać świat osoby z borderline.
Narcystyczne zaburzenie osobowości
Charakteryzuje się dużą potrzebą uznania, skupieniem na własnym obrazie i trudnością w empatii. Pod spodem jednak kryje się kruchość i lęk przed odrzuceniem.
W relacjach mogą być charyzmatyczne i uwodzicielskie na początku, ale z czasem stają się wymagające i krytyczne wobec partnera. Nie lubią przyznawać się do błędów i przyjmować krytyki, co może prowadzić do konfliktów w pracy i życiu prywatnym.
Zaburzenie osobowości unikającej
Osoby unikające pragną bliskości, ale silnie boją się krytyki i odrzucenia. Mogą unikać relacji, nowych wyzwań czy pracy w grupie, choć w głębi serca tęsknią za kontaktem. Zwykle rezygnują ze spotkań towarzyskich, awansów w pracy czy randek, bo myślą „co jeśli mnie odrzucą?" lub „nie jestem wystarczająco dobry/a". Żyją z poczuciem, że są gorsi od innych, choć często są to ludzie bardzo wrażliwi i empatyczni.
Obsesyjno-kompulsyjne zaburzenie osobowości (OCPD)
To nie to samo, co zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD). Pacjenci z OCPD bywają perfekcjonistyczne, sztywne, bardzo krytyczne wobec siebie i innych. Wszystko musi być zrobione dokładnie i zgodnie z zasadami. Mogą spędzać godziny na dopinaniu szczegółów projektu, który inni uznaliby za już skończony albo nie być w stanie delegować zadań, bo „nikt nie zrobi tego tak dobrze jak ja". Nierzadko mają problemy z odpoczynkiem i spontanicznością – wszystko musi być zaplanowane i kontrolowane.
Inne typy
- Osobowość paranoiczna – silna nieufność wobec innych, podejrzliwość. Ludzie ci często interpretują neutralne zachowania jako wrogie i niechętnie ufają - nawet bliskim. Mogą analizować każde słowo partnera w poszukiwaniu ukrytych znaczeń lub dowodów zdrady.
- Osobowość schizoidalna – dystans emocjonalny, wycofanie z relacji. Z reguły preferują samotność i mają ograniczoną gamę wyrażanych uczuć. Mogą wydawać się chłodne lub obojętne, choć w rzeczywistości po prostu inaczej przeżywają bliskość.
- Osobowość histrioniczna – silna potrzeba uwagi, dramatyczny sposób wyrażania emocji. Mogą czuć się niekomfortowo, gdy nie są w centrum zainteresowania. Ich emocje są intensywne i szybko się zmieniają, a sposób bycia może wydawać się teatralny lub przesadny.
Objawy zaburzeń osobowości – kiedy warto szukać pomocy?
Zaburzenia osobowości mają wiele twarzy, ale najczęściej ich wspólnym mianownikiem jest trwały wzorzec, który uprzykrza życie. Często te problemy pojawiają się już we wczesnej dorosłości i utrzymują przez lata.
Sygnały w relacjach z innymi:
- Powtarzające się konflikty - czujesz, że ciągle „wpadasz" w te same kłótnie z różnymi ludźmi
- Kłopoty z utrzymaniem przyjaźni lub związków - związki są intensywne na początku, ale szybko się kończą
- Poczucie, że inni cię nie rozumieją - jakby mówiłeś w innym języku niż wszyscy wokół
- Wahania między idealizowaniem a dewaluowaniem - najpierw ktoś jest „najlepszy na świecie", potem „najgorszy"
- Izolacja społeczna - unikasz ludzi, bo kontakt jest zbyt bolesny lub stresujący
- Silny lęk przed odrzuceniem - robisz wszystko, żeby się podobać, albo odrzucasz pierwszy, „zanim cię odrzucą"
Trudności emocjonalne:
- Intensywne emocje - czujesz wszystko „za mocno" - złość, smutek, radość
- Nagłe zmiany nastroju - w ciągu dnia przeżywasz „rollercoaster" uczuć
- Trudność w uspokojeniu się - gdy się zdenerwujesz, trwa to godzinami
- Poczucie pustki - jakby w środku była „czarna dziura", brak sensu
- Chroniczny smutek lub lęk - który nie ma konkretnej przyczyny
- Poczucie, że jesteś „inny/a" - jakby wszyscy wiedzieli coś, czego ty nie wiesz
Zachowania, które mogą niepokoić:
- Impulsywność - wydawanie pieniędzy, zrywanie z ludźmi, podejmowanie ryzykownych decyzji „z marszu"
- Autoagresja - krzywdzenie siebie w momentach silnych emocji
- Perfekcjonizm paraliżujący - nie możesz skończyć zadania, bo „nie jest idealne"
- Unikanie nowych sytuacji - z obawy przed porażką lub oceną
- Kompulsywne zachowania - sprawdzanie, liczenie, układanie „bo tak musi być"
Trudności w codziennym życiu:
- Problemy w pracy - konflikty z szefem, współpracownikami lub niestabilność zawodowa
- Problemy z nauką - trudność w koncentracji, prokrastynacja lub nadmierny perfekcjonizm
- Zaburzenia snu i apetytu - bezsenność, przejadanie się lub brak apetytu
- Używanie substancji - alkohol, leki, inne substancje jako sposób na „zagłuszenie" uczuć
- Poczucie, że „pływasz pod prąd" - jakby wszystkim było łatwiej niż tobie
Jeśli czytasz tę listę i rozpoznajesz w niej swoje doświadczenia – nie jesteś sam/a. To są sygnały, że warto poszukać profesjonalnego wsparcia.
Wyobraź sobie, że w jednej chwili czujesz ogromną bliskość, a za moment – obezwładniający strach, że ktoś cię opuści. Tak właśnie mogą przeżywać świat osoby z borderline.
Przyczyny zaburzeń osobowości – dlaczego się rozwijają?
Zaburzenia osobowości nie powstają z dnia na dzień ani z jednego powodu. To złożony proces, w którym przeplatają się różne czynniki. Ważne jest zrozumienie, że nikt nie „wybiera" takiego sposobu funkcjonowania – to efekt wielu okoliczności, często poza naszą kontrolą.
Czynniki biologiczne i genetyczne
Podstawę zaburzeń osobowości mogą stanowić predyspozycje dziedziczne, gdyż badania pokazują, że niektóre cechy osobowości mogą być przekazywane w rodzinach. Równie ważny jest temperament wrodzony - niektóre dzieci rodzą się bardziej wrażliwe, impulsywne czy wycofane, co wpływa na sposób ich reagowania na środowisko.
Kluczową rolę odgrywa również neurobiologia, a konkretnie różnice w funkcjonowaniu obszarów mózgu odpowiedzialnych za regulację emocji, planowanie i kontrolę impulsów. Do tego dochodzą zaburzenia hormonalne, które mogą wpływać na nastrój i zachowanie, oraz historia zachorowań w dzieciństwie - przewlekłe choroby i hospitalizacje mogą znacząco wpłynąć na rozwój osobowości.
Wczesne doświadczenia i trauma
Szczególnie destrukcyjne dla rozwoju osobowości może być zaniedbanie emocjonalne, które występuje gdy rodzice są fizycznie obecni, ale emocjonalnie niedostępni i nie widzą rzeczywistych potrzeb dziecka. Równie szkodliwa jest przemoc fizyczna, seksualna lub psychiczna - doświadczenia, które fundamentalnie naruszają poczucie bezpieczeństwa.
Niestabilna opieka charakteryzująca się częstymi zmianami opiekunów i nieprzewidywalnością reakcji rodziców tworzy atmosferę niepewności. To może być dodatkowo pogłębione przez traumatyczne zdarzenia takie jak wypadki, śmierć bliskich, wojny czy katastrofy naturalne. Znaczący wpływ ma również wczesna separacja - długie rozłąki z rodzicami, hospitalizacje czy umieszczenie w pieczy zastępczej, jak również nadopiekuńczość lub nadkontrolowanie w dzieciństwie, które pozbawia dziecko możliwości samodzielnego podejmowania decyzji i uczenia się na własnych błędach.
Wzorce rodzinne i społeczne
Rozwój zaburzeń osobowości mogą wspierać dysfunkcyjne wzorce komunikacji oparte na krzyku, milczeniu i manipulacjach zamiast otwartej rozmowy. Szczególnie niszczące są uzależnienia w rodzinie - alkoholizm czy narkomania rodziców wpływa destrukcyjnie na całą rodzinę, podobnie jak choroby psychiczne rodziców, takie jak depresja czy zaburzenia osobowości.
Równie problematyczne są wysokie lub nierealistyczne oczekiwania – presja na perfekcjonizm i osiągnięcia za wszelką cenę. Brak granic charakteryzujący się niepewnością co do zasad i chaotycznymi reakcjami na zachowanie dziecka jest dodatkowym czynnikiem. Wszystko to może być wzmocnione przez odrzucenie i krytykę - ciągłe porównania i poczucie, że "nie jesteś wystarczająco dobry/a".
Czynniki środowiskowe
Poza domem rodzinnym istotny wpływ ma bullying w szkole - długotrwałe doświadczenie odrzucenia i przemocy rówieśniczej, które może być pogłębione przez trudności ekonomiczne i związany z nimi stres wynikający z braku zaspokojenia podstawowych potrzeb. Izolacja społeczna charakteryzująca się brakiem wsparcia społecznego i poczuciem bycia "innym" ma ogromne znaczenie w kształtowaniu osobowości.
Może być wzmacniana przez kulturę i normy społeczne promujące niezdrowe wzorce zachowań. Dodatkowym obciążeniem są stresujące wydarzenia takie jak rozwód rodziców, przeprowadzki czy zmiany szkół, a także dyskryminacja - doświadczanie odrzucenia ze względu na pochodzenie, orientację czy wygląd, co może prowadzić do głębokich zaburzeń w postrzeganiu siebie i innych.
Jak to się wszystko łączy
Wyobraź sobie, że zaburzenie osobowości jest jak roślina - żeby wyrosła, potrzebuje „odpowiedniej gleby" (predyspozycji biologicznych), „złych warunków pogodowych" (traumy, stresu) i braku „dobrej opieki" (wsparcia, stabilności). Jedna rzecz sama w sobie może nie wystarczyć, ale kiedy kilka czynników się nałoży, powstaje grunt pod rozwój problemów.
To nie oznacza, że jesteś skazany/a na cierpienie. Nawet jeśli przyczyny były poza twoją kontrolą, teraz masz możliwość podjęcia leczenia i odzyskania władzy nad swoim życiem.
Fakty i mity o zaburzeniach osobowości
Mit | Fakt |
|---|---|
"Tego nie da się leczyć" | Psychoterapia przynosi znaczną poprawę jakości życia. Badania pokazują skuteczność różnych metod terapeutycznych. |
Osoby z zaburzeniami osobowości są toksyczne" | To ludzie, którzy cierpią i często desperacko szukają bliskości, ale nie wiedzą jak ją budować w zdrowy sposób. |
"To wina rodziców" | Przyczyny są złożone - to połączenie genów, środowiska i doświadczeń. Szukanie winnych nie pomaga w leczeniu. |
"To znaczy, że jestem szalony/a" | Zaburzenia osobowości to problemy w funkcjonowaniu, nie oznaczają "szaleństwa" ani utraty kontaktu z rzeczywistością. |
"Muszę się z tym pogodzić" | Zmiana jest możliwa w każdym wieku. Nigdy nie jest za późno, żeby poprawić jakość swojego życia. |
Proces diagnozowania i leczenia
Pierwsza konsultacja
Pierwsza konsultacja obejmuje szczegółową rozmowę o twoich wyzwaniach i historii życia, podczas której omówimy objawy i ich wpływ na codzienne funkcjonowanie. Przeprowadzimy wstępną ocenę i ustalimy plan dalszego postępowania, a także odpowiemy na wszystkie pytania dotyczące procesu terapii.
Planowanie terapii
W ramach planowania dokonamy doboru najodpowiedniejszej metody leczenia i ustalimy częstotliwość spotkań, która zwykle wynosi raz w tygodniu. Określimy cele terapii i sposób mierzenia postępów, a także omówimy praktyczne aspekty takie jak czas, koszt i zasady współpracy.
Etapy terapeutyczne
Proces terapeutyczny składa się z czterech etapów. Pierwszym etapem jest stabilizacja, podczas której budujemy bezpieczną relację terapeutyczną i uczymy się podstawowych umiejętności. Następnie przechodzimy do pracy z objawami, koncentrując się na konkretnych problemach, które wpływają na Twoje funkcjonowanie. Trzeci etap to integracja, w której łączymy nowe umiejętności z codziennym życiem, aby mogły stać się naturalnymi narzędziami. Ostatnim etapem jest utrzymanie efektów, charakteryzującym się rzadszymi spotkaniami i rozwijaniem samodzielnego radzenia sobie z życiem.
Współpraca z innymi specjalistami
W razie potrzeby współpracujemy z lekarzami psychiatrami w zakresie oceny potrzeby farmakoterapii oraz z lekarzami rodzinnymi. Nawiązujemy również współpracę z innymi specjalistami w Szczecinie, którzy oferują metody terapeutyczne, których sami nie prowadzimy, aby zapewnić Ci kompleksową opiekę.
Terapia zaburzeń osobowości
Nasze podejście do leczenia zaburzeń osobowości bazuje na metodach, w których nasi terapeuci mają bogate doświadczenie i odpowiednie wykształcenie. Każdy plan terapii dostosowujemy indywidualnie do potrzeb klienta.
Nasze specjalizacje terapeutyczne:
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT)
Terapia poznawczo-behawioralna pomaga rozpoznawać i zmieniać wzorce myślenia, które prowadzą do niełatwych uczuć i zachowań. Oferuje konkretne narzędzia do zarządzania lękiem, złością i perfekcjonizmem, a także naucza technik relaksacyjnych i regulacji emocji. W ramach tej terapii pracujemy z automatycznymi myślami i przekonaniami, co czyni ją szczególnie skuteczną przy zaburzeniach unikających i obsesyjno-kompulsyjnych.
Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach (TSR)
Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach skupia się na mocnych stronach i zasobach klienta, pomagając w budowaniu konkretnych celów i kroków do zmiany. Daje poczucie sprawczości i nadziei na poprawę, będąc jednocześnie krótkoterminową i skuteczną metodą w budowaniu motywacji do działania.
Terapia systemowa
Terapia systemowa uwzględnia wpływ relacji rodzinnych i partnerskich na objawy, pomagając zrozumieć, jak wzorce z przeszłości wpływają na teraźniejszość. Koncentruje się na pracy nad komunikacją i granicami w związkach, często angażując bliskich w proces terapeutyczny.
EFT (Emotional Freedom Techniques)
EFT to technika wspierająca regulację uczuć poprzez pracę z ciałem, która pomaga w redukcji lęku, napięcia i traumatycznych wspomnień. Jest używana jako uzupełnienie głównej terapii i okazuje się szczególnie pomocna przy silnych reakcjach emocjonalnych.
Dlaczego warto wybrać Centrum W Pełni?
Wiemy, że wybór terapeuty to jedna z najważniejszych decyzji w twoim życiu. Dlatego chcemy, żebyś wiedział/a, co nas wyróżnia i dlaczego nasze Centrum może być dla ciebie odpowiednim miejscem.
Bo rozumiemy, jak trudny jest pierwszy krok
Nie udajemy, że wiemy wszystko. Nie obiecujemy szybkich cudów. Wiemy za to, jak wielką odwagą jest przyjście na pierwszą rozmowę. Dlatego zrobimy wszystko, żeby poczuł/aś się bezpiecznie od pierwszej minuty. Bez oceniania, bez presji, bez pośpiechu.
Bo każdy zasługuje na swoje tempo
W naszym Centrum nie ma "szablonów" ani "protokołów na wszystkich". Twoja historia jest jedyna w swoim rodzaju - i tak właśnie do niej podchodzimy. Jeśli potrzebujesz więcej czasu na zbudowanie zaufania - dostaniesz go. Jeśli musisz czasem przerwać, bo emocje są za silne - rozumiemy to.
Bo wiemy, że słowa mają moc
Nie używamy języka, który sprawia, że czujesz się "chorą osobą" czy "przypadkiem do rozwiązania". Dla nas jesteś człowiekiem, który przechodzi niełatwy okres i potrzebuje wsparcia. Tak samo, jak ktoś ze złamaną nogą potrzebuje gipsu - ty potrzebujesz przestrzeni, żeby wygoić rany emocjonalne.
Bo tworzymy prawdziwe partnerstwo
Nie jesteśmy "lekarzami", którzy przepiszą ci "receptę na szczęście". Jesteśmy partnerami w twoim procesie odkrywania siebie.Ty jesteś ekspertem od swojego życia, my mamy narzędzia i doświadczenie. Razem tworzymy mapę drogi do zmiany.
Bo dbamy o atmosferę, w której można oddychać
Nasze gabinety to nie sterylne pomieszczenia szpitalne. To ciepłe, spokojne miejsca, gdzie możesz poczuć się jak u kogoś zaufanego. Miękkie fotele, naturalne światło, rośliny... czasem filiżanka herbaty, jeśli masz na to ochotę. Detale, które sprawiają, że łatwiej jest się otworzyć.
Bo mamy czas dla ciebie
W naszym Centrum nie gonią nas kolejni pacjenci pod drzwiami. Gdy umówimy się na godzinę, ta godzina należy do ciebie. Jeśli potrzebujesz kilku minut dłużej, żeby się uspokoić po trudnej sesji - nie ma problemu. Czasem najważniejsze rzeczy dzieją się w tych "przedłużonych chwilach".
Bo widzimy w tobie człowieka, nie diagnozę
Nie patrzymy na ciebie przez pryzmat "borderline" czy "narcyzm". Widzimy kogoś, kto ma swoje marzenia, lęki, radości i wyzwania. Kogoś, kto może kochać filmy o kotach, marzyć o podróży do Japonii i jednocześnie zmagać się z intensywnymi emocjami. To wszystko jest częścią ciebie.
Bo wierzymy, że zmiana jest możliwa
Nie każdy w to wierzy, ale my - tak. Widzieliśmy zbyt wiele pięknych transformacji, żeby mieć wątpliwości. Ludzi, którzy przyszli złamani, a odeszli z poczuciem własnej siły. Którzy myśleli, że "są beznadziejni", a odkryli w sobie zasoby, o których nie wiedzieli.
Bo jesteśmy z twojego miasta
Rozumiemy, jak żyje się w Szczecinie. Znamy lokalną mentalność, wyzwania, z jakimi mierzą się ludzie w naszym regionie. Nie musisz nam tłumaczyć kontekstu - po prostu go rozumiemy. To nasz wspólny kawałek mapy.
W Centrum W Pełni nie chodzi o to, żebyś stał/a się kimś innym. Chodzi o to, żebyś odnalazł/a siebie - tego prawdziwego, którego być może bardzo dawno nie widziałeś/aś.
Pn - Pt : 12:00 – 20:00
Sob : 10:00-14:00
Numer Konta Bankowego:
50 1050 1559 1000 0090 8214 9122
...Twój komfort psychiczny
